اگرچه همه دلایل دقیق نیاز انسان به خواب شبانه هنوز بطور کامل شناخته نشده، اما پزشکان سودمندی های بی‌شماری برای خواب شبانه پیدا کرده اند.
همانگونه که به خوردن غذای مغذی برای بدست آوردن انرژی، نوشیدن آب برای هیدراته نگه‌داشتن بدن و ورزش منظم برای تندرستی نیاز داریم، داشتن خواب شبانه باکیفیت و کافی نیز بخش مهمی از تندرستی کلی انسان است.
در هنگام خواب، بدن چندین فرآیند ساخت و بازسازی انجام می‌دهد که بر تک‌تک سلول‌های اندام بدن تأثیر می‌گذارد. بنابراین خواب خوب شبانه یا کمبود خواب می‌تواند هم از نظر روانی و هم از نظر جسمی بر انسان بسیار تأثیر بگذارد.
به یاد داشته باشیم که بیشتر بزرگسالان باید دست کم هفت ساعت خواب شبانه داشته باشند.
خلق و خوی بهتر
خواب نقش مهمی در بازیابی بدن و افزایش سطح انرژی بازی میکند. بنابراین بیدار شدن پس از یک خواب خوب می‌تواند تأثیر مثبتی بر خلق و خوی افراد داشته باشد.
در برابر، کسانی که خواب ناکافی دارند بیشتر در خطر ابتلا به بیماری های روانی هستند. کمبود خواب مزمن می‌تواند منجر به اضطراب، افسردگی و تحریک پذیری شود.
یک ریتم منظم در خواب شبانه می‌تواند به کاهش این علائم و بهبود سلامت کلی روان کمک کند.
قلب سالم
خواب شبانه با کیفیت به تندرستی و نیروی قلب کمک میکند. در خواب، ضربان قلب کند می‌شود و فشار خون کاهش می‌یابد. این بدان معناست که در خواب، قلب و سیستم رگها در آرامش و استراحت هستند. بنابراین خواب ناکافی یک عامل خطر مهم برای بیماری‌های قلبی است.
کمبود خواب باعث می‌شود فشار خون برای مدتی دراز بالا بماند و خطر بیماری قلبی، حمله قلبی و نارسایی قلبی را افزایش دهد.
قند خون تنظیم شده
خواب بر رابطه بدن با هورمون انسولین نیز تأثیر می‌گذارد. انسولین به قند خون یا گلوکز کمک میکند تا وارد سلول‌های بدن شود، از آنجائیکه سلول‌ها از گلوکز به عنوان انرژی استفاده می‌کنند، پس هفت ساعت یا بیشتر خوابیدن در هر شب به تنظیم قند خون در بدن کمک میکند.
بزرگسالانی که کمتر از هفت ساعت در شب می‌خوابند در خطر ابتلا به دیابت نوع دو هستند. بدون خواب کافی، مقاومت بدن در برابر انسولین افزایش می‌یابد، زیرا سلول‌ها قادر به استفاده مناسب از انسولین نیستند.
بهبود عملکرد ذهنی
خواب به حافظه و عملکرد شناختی کمک میکند. نظریه «انعطاف‌پذیری مغز» در مورد اینکه چرا انسان‌ها به خواب نیاز دارند روشن می کند که خواب از این جهت ضروری است تا مغز بتواند رشد کند، خود را سازماندهی مجدد کند، بازسازی کند و ارتباطات عصبی تازه ای بسازد (رشد مغزی).
این ارتباطات در مغز به انسان کمک میکند تا اطلاعات تازه را یاد بگیرند و در خواب خاطرات و حافظه خود را شکل دهند. خواب خوب شبانه می‌تواند به مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری بهتر منجر شود، همانگونه که کم خوابی بر تفکر صحیح، بر شکل دادن به خاطرات، بر ظرفیت یادگیری و بر عملکرد کلی بدن در طول روز تأثیر منفی می‌گذارد.
فقط یک هفته کم خوابی، سرعت اندیشیدن را کاهش می‌دهد
خواب کمتر از پنج ساعت در شبانه روز به مدت یک هفته دقت انسان را کاهش می‌دهد. افرادی که کم خواب هستند در فعالیت‌هایی که نیاز به واکنش سریع و انجام چند کار دارند، مانند رانندگی، ضعیف عمل می‌کنند.
کم خوابی همچنین بر قضاوت شما تأثیر می‌گذارد. کمتر از پنج ساعت خواب شبانه با رفتارهای پرخطرتر مرتبط است. یک فرد کم خواب بیشتر در معرض خطر تصمیم گیری‌های ضعیف است، چراکه آنها فقط توانایی تمرکز بر نتیجه دلخواهشان را دارند و به عواقب آن فکر نمی‌کنند.
بازسازی سیستم ایمنی
«تئوری‌های ترمیمی در مورد خواب» نشان می‌دهند که خواب باعث ساخت و بازسازی اندام بدن می شود و باعث می‌شود افراد در بامداد احساس شادابی کنند.
در طول خواب، بدن هورمون‌های لازم برای رشد در کودکان و نوجوانان را می سازد. همین هورمون‌های رشد، بافت‌ها و سلول‌های بدن افراد در هر سنی که باشند را نیز ترمیم می‌کنند.
علاوه بر این، سیتوکین‌ها که به سیستم ایمنی بدن در مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کنند، در طول خواب تولید می‌شوند.
کمبود خواب می‌تواند پاسخ ایمنی بدن به عفونت‌ها را ضعیف کند
کوتاه اینکه کم‌خوابی مزمن می‌تواند افراد را مستعد ابتلا به عفونت‌های رایج مانند سرماخوردگی کند و کم خوابی طولانی‌مدت می‌تواند خطر ابتلا به بیماری های نقص ایمنی را افزایش دهد.
کاهش استرس
خواب مناسب هر شب می‌تواند به مدیریت استرس کمک کند. هنگامی که انسان سرحال از خواب بیدار می‌شود، از عوامل استرس‌زای ناشی از کم خوابی مانند عملکرد ضعیف، مشکل در اندیشه و بی‌رمقی دوری میکند.
خواب شبانه باکیفیت همچنین می‌تواند اضطراب، افسردگی و سایر فشارهای تندرستی روان مرتبط با استرس را کاهش دهد.
بهبود عملکرد ورزشی
از آنجائیکه پخش هورمون‌های رشد در زمان خواب شبانه به اوج خود می‌رسد، خوابیدن مناسب نقش مهمی در بازیافت ورزشی ایفا میکند.
این هورمون‌های رشد برای ترمیم بافت‌های بدن ضروری هستند و احتمالاً به رشد ماهیچه‌ها کمک می‌کنند. ورزشکاران برای ترمیم بدن و جلوگیری از اثرات تمرین بیش از حد، به هشت ساعت خواب در هر شب نیاز دارند.
بدون خواب، ورزشکاران در خطر کاهش عملکرد، خستگی و تغییرات رفتاری هستند و انجام فعالیت‌های ورزشی با کم خوابی نیز خطر آسیب‌دیدگی را افزایش می‌دهد.
این خطر زمانی بیشتر می‌شود که مدت زمان خواب ورزشکار کاهش یابد و مدت زمان تمرین افزایش پیدا کند.
حفظ وزن سالم
خواب شبانه باکیفیت، در کنار ورزش، مدیریت استرس و گزینش رژیم خوراکی مناسب، بخش مهمی از حفظ وزن سالم را ایفا میکند.
در طول خواب، بدن به طور طبیعی مقدار بیشتری از هورمون سرکوب کننده اشتها به نام لپتین تولید میکند، در حالی که تولید هورمون محرک اشتها به نام گرلین را کاهش می‌دهد.
با این حال، زمانی که خواب شما کافی نباشد، سطح گرلین افزایش می‌یابد و کمبود خواب می‌تواند منجر به احساس گرسنگی بیشتر شود.
