در حالی که گفته می شود رنگ چشم، پنجره‌ای به روح انسان است اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد رنگ چشم افراد می‌تواند نشانه‌ای از وضعیت سلامتی فرد نیز باشد.
محققان سال‌ها در تلاش برای رمزگشایی ارتباط بین رنگ چشم و سلامت او بوده‌اند. گروهی می‌گویند رنگ چشم بر میزان دردی که فرد احساس می‌کند تاثیر دارد، احتمال ابتلای فرد به دیابت را تعیین می‌کند و سرعت ذهن را نشان می‌دهد.
تاثیر رنگ چشم بر تحمل درد
در جدیدترین تحقیقات، دانشمندان دانشگاه پیتسبورگ دریافتند، زنان سفید پوست با رنگ چشم روشن، سبز یا آبی، در تحمل درد یا اضطراب عملکرد بهتری نسبت به زنانی دارند که رنگ چشمشان قهوه‌ای یا فندقی است.
«انا بلفر» استاد هوشبری در این دانشگاه گفت: مطالعه ۵۸ زن باردار نشان داد آن‌هایی که رنگ چشم روشن دارند، در زمان زایمان درد کمتری تجربه می‌کنند.
همچنین زنانی که رنگ چشم روشن دارند، پس از زایمان اضطراب، افسردگی و افکار منفی کمتری را از خود بروز می‌دهند.
نتایج این تحقیقات در نشست سالانه انجمن درد آمریکا عرضه شده است.
اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است تا دلایل این تفاوت شناسایی شود اما محققان ارتباط ژنتیکی را عامل این امر می‌دانند.
تا همین اواخر دانش‌پژوهان فکر می‌کردند یک شکل از یک ژن برای رنگ‌های آبی و یک ژن دیگر برای رنگ‌های تیره تر وجود دارد.
دکتر «جری لوهلانن» پژوهشگر ارشد علوم زیست مولکولی در دانشگاه جان مور لیورپول گفت: اکنون می‌دانیم که رنگ چشم بر اساس ۱۲ تا ۱۳ تغییر تکی در ژن‌های مردم تعیین می‌شود.
به گفته وی این نشانگرهای ژنتیکی به ما شانس خوبی می‌دهد که رنگ چشم یک فرد را مشخص کنیم. این روزها می‌توانیم با دقت ۷۰ تا ۹۰ درصدی رنگ چشم را درست پیش بینی کنیم.
این گروه از پژوهشگران در تلاشند رنگ چشم قربانیان قتل یا تصادف را از روی بقایای اسکلت آن‌ها تشخیص دهند.
ژن‌های چند منظوره
محققان می‌گویند ژن‌های دخیل در تعیین رنگ چشم، چند کاره و چند منظوره هستند. این ژن‌ها کارهای دیگری نیز در بدن انجام می‌دهند. مثلا ژن یکی از این ژن‌ها به نام NCX-4 که با بیان رنگ چشم تیره‌تر مرتبط است پروتئین‌های مختلفی را کنترل می‌کند که یکی از آن‌ها با درد مرتبط است.
همچنین ژن‌های دیگری که با رنگدانه رنگ چشم تیره - ملانین- مرتبط شده‌اند، با درد مرتبطند.
بیماری ارثی کبدی سندورم دوبین جانسون نیز که موجب بروز رنگدانه‌های قهوه‌ای در سلول‌های کبدی می‌شود با ملانین مرتبط است.
تمایل چشم آبی‌ها به مصرف الکل
محققان بیمارستان دولتی جورجیا با بررسی ۱۲ هزار زن دریافتند آن‌هایی که رنگ چشم روشن‌تر دارند بیش از آن‌هایی که رنگ چشمشان تیره است، الکل مصرف می‌کنند.
مغز فعال‌تر در چشم قهوه‌ای‌ها
ملانین نه تنها تیرگی رنگ چشم را تعیین می‌کند بلکه برای ارتباط الکتریکی بین سلول‌های مغزی خاصیت عایق و نارسایی نیز دارد.
هر چه ملانین در مغز بیشتر باشد اثر بخشی و حساسیت سلول‌های مغزی بیشتر شده و مغز بهتر کار می‌کند.
نتایج این تحقیقات در نشریه تفاوت‌های شخصیتی و فردی منتشر شده است.
این مطالعات که نتایج آن در نشریه Perceptual and Motor Skills منتشر شده می‌تواند توضیح دهد که چرا زمان واکنش در افراد دارای رنگ چشم قهوه‌ای سریع‌تر از چشم روشن‌هاست.
مطالعه بهتر با چشم آبی
دانش پژوهان دانشگاه ادینبورگ در سال ۱۹۹۱ نیز از این حکایت دارد که دانشجویان دارای رنگ چشم تیره، عملکرد بهتری در آزمایش هوش زمان محدود دارند.
ظاهرا واکنش کندتر افراد دارای رنگ چشم آبی احتمالا به معنای آن است که آن‌ها با ملاحظه‌تر و راهبردی‌تر فکر می‌کنند.
در آزمایش‌های دانشگاه لوئیزویل نشان داده شد، دانشجویان چشم آبی در فعالیت‌هایی که نیازمند طرح‌ریزی و ساختاربندی زمانی بود مانند گلف و مطالعه برای آزمون‌های پایان ترم، عملکرد بهتری دارند.
همه انسان‌ها چشم قهوه ای دارند
رنگ چشم آبی نتیجه یک تکامل انسانی جدید است.
محققان دانشگاه کپنهاگ می‌گویند جهش ژنی نیازمند این رنگ، به طور تصادفی و شانسی در جایی در نزدیکی سواحل دریای سیاه در یک فرد و حدودا شش هزار تا ۱۰ هزار سال پیش روی داده و منشا تمامی انسان‌های چشم آبی امروزی بوده است.
تغییر ژنتیکی، رنگ آبی را در قرنیه نمی‌سازد بلکه بیشتر سازوکاری را که رنگدانه قهوه ای ملانین را می سازد، خاموش می‌کند.
دکتر هانس ایبرگ از دانشگاه کپنهاگ می‌گوید: در اصل چشم همه ما قهوه‌ای است. یک نظریه می‌گوید آب و هوای سرد و آسمان‌های تیره به گسترش تغییر رنگ کمک می‌کند.
نبود ملانین موجب می‌شود رنگ پوست افراد نیز روشن‌تر شود و پوست بور و روشن جذب ویتامین D را افزایش می‌دهد. این تغییرات امکان جذب ویتامین دی را برای اهالی اقلیم شمالی که نور آفتاب کمی دریافت می‌کنند ضروری است.
خطر بروز نابینایی برای چشم آبی‌ها
چشمان آبی همچنین نور را به طور تدریجی از خود از خود عبور می‌دهند از این رو می‌توانند در نور خورشید ضعیف‌تر، دید خوبی داشته باشند.
فرانچسکا مارچتی از مرکز چشم‌پزشکی دانشگاه کالج لندن گفت: افزایش حساسیت به نور موجب می‌شود افراد چشم آبی بیش از دیگران به بیماری تحلیل ماکولای مرتبط با سن ( AMD ) مبتلا شوند. در این بیماری سلول‌های حساس به نور در عقب چشم، شروع به از بین رفتن می‌کنند و دید کم می‌شود. این امر در مورد افراد چشم سبز نیز صدق می‌کند.
رنگ چشم روشن و دیابت
دیابت نوع یک بیماری دیگری است که با رنگ چشم مرتبط شده است.
یک مطالعه توسط محققان ایتالیایی نشان می‌دهد افراد چشم آبی بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.
محققان دریافتند در بین شهروندان لاتزیو و ساردینا که دیابت نوع یک دارند ۲۱ درصد، چشم آبی هستند و ۹ درصد از مبتلایان رنگ چشم دیگری دارند.
سه تغییر ژنی مرتبط با رنگ چشم روشن با بروز بیماری دیابت مرتبط شده‌اند.
تاثیر رنگ چشم بر شنوایی
مطالعات مختلفی حاکی ازآن است که در کارخانه‌های دارای سر و صدای بلند، کارگرانی که رنگ چشم روشن دارند بیش از بقیه دچار مشکلات شنوایی می‌شوند.
محققان در بیمارستان ملی عصب‌شناسی و جراحی اعصاب در لندن می‌گویند رنگدانه ملانین می‌تواند به حفاظت از اعصاب مغزی در برابر آسیب ناشی از سر و صدا کمک کند.
رنگ چشم و شخصیت
در سال ۱۹۷۷ محققان در نشریه روانشناسی اجتماعی اعلام کردند احتمال آنکه افراد چشم آبی در گفتگو با یک مشاور احساسات درونی خود را فاش کنند بسیار کم است. مطالعات بیشتر از این یافته حمایت کرده است.
در مطالعه دیگری در سال ۲۰۰۶، روانشناسان آلمانی دریافتند کودکان چشم آبی بیش از کودکان چشم قهوه‌ای احساسات خود را پنهان می‌کنند.
مطالعه جداگانه نیز نشان داد کودکان چشم آبی نسبت به چیزهای جدید هوشیار تر عمل می‌کنند.
محققان اهل چک در سال ۲۰۱۰ کشف کردند مردان دارای چشم قهوه‌ای از مردان چشم آبی مقتدرترند.
آن‌ها می‌گویند رنگ چشم آبی با کودک مرتبط است از این رو افراد چشم آبی بیشتر کودکانه به نظر می‌رسند.
رنگ چشم دائمی تا زمانی که نوزاد به سن ۹ ماهگی نرسد مشخص نمی‌شود چرا که تولید ملانین که تعیین کننده رنگ چشم قهوه‌ای و تیره است زمان‌بر بوده و طول می‌کشد تا بدن نوزاد انسان ملانین تولید کند. در برخی از کودکان این تولید رنگ ۱۸ ماه طول می‌کشد.
