زبان انسان میتواند 5 مزه اصلی را درک کند: شیرینی، شوری، تلخی، ترشی و خوشمزگی (طعمی مربوط به غذاهای گوشت و قارچ که به انگلیسی Umami خوانده میشود). اما مزه و طعم غذاها به آن سادگی که زبان و بینی شما میگویند نیست.
مطالعات فزایندهای که در سالهای اخیر انجام شده، نشان میدهد مزههایی که ما درک میکنیم، میتوانند در اثر عوامل شگفتانگیزی تحت تاثیر قرار بگیرند. اما این عوامل کدامند؟
زبان کلامی
در مقابل غذاهایی که اسامی معمولی و بیزرق و برقی دارند، مردم غذاهایی را بیشتر دوست دارند که اسامی توصیفی دارند؛ برای مثال، «فیله دریایی ایتالیایی آبدار» خیلی خوشمزهتر از «فیله دریایی» به نظر میرسد.
لوازم غذاخوری
قاشقهای ساخته شده از روی یا مس باعث تقویت شوری ظاهری غذا میشود. این موضوع محققان را بر آن داشته تا مطالعات بیشتری در این زمینه برای کاهش مصرف نمک همراه غذا انجام دهند.
دما
دما روی مزه غذاها و نوشیدنیها به شدت اثر میگذارد. برای مثال، ماءالشعیر گرم، تلختر و گوشت سرد، شورتر به نظر میرسند.
رنگ
48 درصد افراد عقیده دارند لیموناد در لیوان آبی خنکتر از زمانی است که در لیوانهایی با رنگهای دیگر نوشیده میشود. شاید به این دلیل که رنگ آبی با سرما ارتباط دارد.
محیط
زمانیکه از گروهی داوطلب خواسته شد مزه نوشیدنی یکسانی را در سه اتاق مختلف با تمهای علف، چوب و شیرینی امتحان کنند (برای مثال در اتاق اول رایحه چمن پخش میشد و صدای بعبع گوسفند در فضا پیچیده بود)، در کمال شگفتی افراد مزه نوشیدنی را یکسان نمیدانستند. از نظر آنها مزه نوشیدنی به ترتیب در اتاق علفی، شیرینی و چوبی بهتر بود.
انتظارات
بر اساس نتایج تحقیقات، مردم مزه غذاهایی را که در رستورانهای شیک سرو میشود، بهتر از رستورانهای ارزانقیمت میدانند. (البته اصل تحقیق از این قرار است: داوطلبان فرانسوی، مزه نوشیدنیهایی را که در ظروف شیشهای گرانقیمت سرو میشد، بهتر میدانستند!)
حافظه
یادآوری خاطرهای مثبت درباره خوردن سبزیجات باعث میشود تجربه فعلی فرد از خوردن سبزیجات لذتبخشتر شود.