همانطوری که علائم حمله قلبی ممکن است در میان مردان و زنان متفاوت باشند، عوامل خطر ساز سکته مغزی در زنان و مردان نیز ممکن است تفاوت داشته باشد.
به گزارش آسوشیتدپرس اکنون «انجمن قلب آمریکا» نخستین اصول راهنما برای پیشگیری از سکته مغزی در زنان را منتشر کرده است.
این اصول راهنما بر پیشگیری از بارداری، بارداری، افسردگی و سایر عوامل خطرسازی که یا کاملا مختص زنان است و یا زنان به میزان بیشتری با آن مواجهند، تاکید دارد.
این توصیه برای زنانی مانند دنیس میلر کاربرد دارد که سال گذشته دچار سکته مغزی شده بود و پزشکان در دو بیمارستان در شمال شرق اوهایو نتوانستند بیماری او را تشخیص دهند تا زمانی که نهایتا در کلینیک کلیولند تشخیص بیماری او داده شد. او ۳۸ ساله بود و عوامل خطرساز معمول برای سکته مغزی را نداشت.
میلر میگوید: هیچ نشانهای که بیانگر آن باشد که من سکته مغزی دارم، به جز حملات مکرر میگرن به همراه «اورا»- سرگیجه یا تغییرات حسی مانند مورمور شدن، زنگ زدن گوشها یا حساسیت به نور- وجود نداشت.
این سردردها در زنان شایعترند و اصول راهنمایی به تازگی منتشرشده از آن به عنوان یک علامت هشداردهنده برای سکته مغزی نام میبرد. میلر بهبود پیدا کرد، اما هنوز تا حدودی بیحسی و مشکلات بینایی دارد.
هر سال حدود ۸۰۰ هزار آمریکایی دچار سکته مغزی جدید یا راجعه میشوند که هنگامی انسداد یک رگ خونی مغز با لخته یا پارگی آن رخ میدهد. سکته مغزی سومین علت شایع مرگ زنان و پنجمین علت شایع مرگ زنان در مردان است. نکته اصلی در زنده ماندن فرد پس از سکته مغزی و کاستن از معلولیت ناشی از آن کمک گرفتن سریع و بازشناختن علائمی مانند اشکال در صحبت کردن، ضعف یا بیحسی در دست، یا پایین افتادن یک طرف صورت است.
خطر سکته مغزی با افزایش سن بالا میرود و طول عمر زنان بیش از مردان است. زنان با احتمال بیشتری ممکن است هنگامی که دچار سکته مغزی میشوند تنها زندگی کنند، بهبودی کمتری پیدا کنند و نیاز مراقبت آسایشگاهی پس از آن داشته باشند.
برخی از عوامل خطرساز برای سکته مغزی در زنان شایعترند- میگرن به همراه اورا، نوعی از بینظمی ضربان قلب به نام فیبریلاسیون دهلیزی، و نشانگان متابولیک - مجموعهای از مشکلات شامل فشار خون، کلسترول و قند خون بالا.
اصول راهنمای کلی برای پیشگیری از سکته مغزی در حال حاضر بر کنترل کردن فشار خون و دیابت، ترک سیگار و ورزش بیشتر و رژیم غذایی سالم متمرکز هستند.
این اصول راهنمای جدید توصیههای خاص جنسیت به این اصول کلی میافزایند، از جمله این موارد:
قرصهای ضدبارداری: زنان دچار فشار خون بالا باید پیش از شروع قرصهای ضدبارداری خوراکی چکآپ شوند زیرا ترکیب این قرصها و فشار خون بالا خطر سکته مغزی را میافزاید. این خطر اندک است، اما احتمال آن در زنان در سنین ۴۵ تا ۴۹ سال به شیب تندی بالا میرود.
بارداری: سکتههای مغزی در حین بارداری نادر هستند، با این وجود خطر سکته مغزی به خصوص در سهماهه نخست بارداری و مدتی پس از زایمان بالاتر است. نگرانی عمده بروز عارضه »پرهاکلامپسی»، افزایش خطرناک فشار خون در بارداری است که میتواند به تشنج و سایر مشکلات بینجامد. پرهاکلامپسی خطر سکته مغزی در ادامه زندگی را دو برابر و خطر فشار خون بالا پس از بارداری را چهار برابر میکند.
بر اساس این اصول راهنما زنان دارای سابقه فشار خون بالا پیش از بارداری باید دریافت آسپیرین با دوز کم (حدود ۸۱ میلیگرم) پس از سه ماهه اول بارداری، و مصرف مکملهای کلسیم در هر زمانی را برای پایین آوردن خطر پرهاکلامپسی در نظر داشته باشند.
زنان باردار دچار فشار خون بسیار بالا (۱۶۰ بر ری ۱۱۰ و بالاتر) باید با دارو درمان شوند و برای زنانی که فشار خون به طور متوسط بالا دارند (۱۵۰ تا ۱۵۹ روی ۱۰۰ تا ۱۰۹ دارند) نیز ممکن است درمان دارویی تجویز شود.. البته باید توجه داشت که برخی از داروهای ضدفشارخون در حین بارداری بیخظر نیستند.
آسپیرین: معمولا آسپیرین برای هر کسی که قبلا دچار سکته مغزی شده است، توصیه میشود، مگر سکته مغزی که ناشی از خونریزی باشد و نه لخته خون، یا نگرانی درباره خطر خونریزی وجود دشته باشد. آسپیرین همچنین اغلب برای افرادی که مبتلا به دیابت هستند برای کاهش خطر سکته مغزی و سایر مشکلات توصیه میشود.
میگرن: زنان با احتمال ۴ برابر بیشتر از مردان دچار میگرن میشوند، و اغلب این حملههای میگرن همزمان با نوسانهای هورمونی است. میگرن تنها خطر سکته مغزی را بالا نمیبرد، بلکه میگرن با اورا است که با خطر بالاتر سکته مغزی همراه است. استفاده از قرصهای ضدبارداری خوراکی و سیگار کشیدن این خطر را حتی بیشتر میکنند، بنابراین در این اصول راهنما بر ترک کردن سیگار تاکید شده است.
بینظمی ضربان قلب: زنان بالای ۷۵ سال باید از لحاظ ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی چکآپ شوند. پزشکان این کار با گرفتن نبض یا گوش دادن به ضربان قلب انجام میدهند.
یائسگی: هورموندرمانی در این دوران نباید به قصد پیشگیری از سکته مغزی انجام شود.
دکتر شازم حسین رئیس واحد سکته مغزی در کلینیک کلیلولند میگوید این اصول راهنمای جدید موضوع زنان را «روی میز میگذارد»، در نتیجه پزشکان بیشتری در این باره صحبت میکنند. او میگوید: «جنسیت باعث تفاوت در دچار شدن به بیماریها میشود. جامعه پزشکی مدتها بوده که این مسئله را نادیده گرفته است.»