«نرم‌کننده‌هاي دارای مواد محافظ در برابر اشعه ماوراي بنفش»؛ شايد شما هم اين عبارت را روي جعبه‌هاي نرم کننده‌هاي مو ديده باشيد. واقعا اين نرمکنندهها کارايي بيشتري دارند؟ اصلا نرم‌کننده به چه دردي مي‌خورد و چرا بايد از آن استفاده کرد؟
با دکتر بهروز باريک‌بين، کارشناس پوست و مو و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي بهشتي در همين رابطه به گفتگو نشسته‌ايم...
روي بعضي نرمکنندهها نوشته: «محافظ در برابر اشعه ماوراي بنفش خورشيد»؛ اين نرمکنندهها را شما توصيه مي‌کنيد؟
يکي از علل آسيب کوتيکول مو، اشعه فرا بنفش خورشيد است و اين مساله به خصوص در مورد موهاي رنگ‌کرده صادق است. نور خورشيد علاوه بر آسيب به ساقه مو موجب کم شدن و از بين رفتن رنگ موهاي رنگ شده نيز مي‌شود. امروزه بسياري از نرم‌کننده‌هاي ویژه موهاي رنگ شده دارای مواد ضدآفتاب‌اند تا از تاثير اشعه مخرب فرابنفش روي موهاي رنگ‌شده بکاهند.
مگر اشعه فرابنفش چه آسيبي به موها مي‌زند؟
اشعه فرابنفش خورشيد علاوه بر آسيب زدن به ساقه مو، موجب پير شدن زودرس و نازک‌تر شدن فوليکول‌هاي مو نيز مي‌شود و به همين دليل محصولات ضدآفتاب براي موها نيز علاوه بر ضدآفتاب‌هاي پوست امروزه مورد توجه قرار گرفته‌اند و حتي اسپري‌هاي مو که دارای ضدآفتاب‌اند براي پيشگيري از تجزيه پروتئين‌هاي مو در اثر نور آفتاب به بازار عرضه شده‌اند.
اصلا چرا بايد از نرمکنندهها استفاده کرد؟
بيروني‌ترين لايه تنه مو را کوتيکول تشکيل مي‌دهد و نماي ظاهري موها بستگي به تندرستی و يک‌دست بودن اين لايه دارد. خصوصياتي مانند نرمي، شفافيت و انعطاف‌پذيري و غيره به طور عمده به اين لايه بستگي دارد. نرم‌کننده‌هاي مو سبب تاثير روي سطح خارجي مو مي‌شوند. شفافيت مو در نتيجه انعکاس نور در سطح هر يک از موهاست و اگر اين سطح دچار آسيب شود، در نتيجه کاهش اين انعکاس، شفافيت مو کم مي‌شود. با آسيب ديدن سطح مو در تنه آن شارژ‌هاي الکترواستاتيک ايجاد مي‌شود که موجب دور شدن موها از هم شده و شانه کردن و مرتب کردن آنها دشوار مي‌شود. لطافت و صافي مو به دليل يک دست بودن و نظمي است که در کوتيکول مو هست. کوتيکول تندرست و طبيعي داراي نظم ظاهري مشابه سلول‌هاي چيده شده روي سقف خانه‌هاست. در صورت آسيب رسيدن به اين کوتيکول، سطح مو خراب و نامنظم شده و مو حالت خشن پيدا کرده و لذا شاهد کدر شدن و حتي شکسته شدن و دو شاخه شدن انتهاي مو (موخوره) خواهيم بود.
موهاي ما در اثر کدام کارهاي ما آسيب مي‌بينند؟
شستن بيش از حد موها به خصوص در مورد موهاي بلند و عدم استفاده از شامپوهاي ملايم، افراط در برس کشيدن يا شانه کردن، سشوار کشيدن بيش از اندازه، فر کردن موها، رنگ کردن موها با رنگ‌هاي دايمي، بي‌رنگ کردن موها و بالاخره تمايل به شرايط خاص محيطي مانند اشعه ماوراي بنفش خورشيد، باد و آب استخرها، تمام اين موارد موجب آسيب سطح خارجي يا همان کوتيکول مو مي‌شوند و لذا کوتيکول‌ها و رشد موها معمولا تحت‌تاثير قرار نمي‌گيرد.
چگونه نرمکنندهها مو را براق و نرم مي‌کنند؟
نرمکنندهها به منظور جلوگيري از آسيب رسيدن به سطح خارجي موها طراحي شده‌اند. آنها با ايجاد يک پوشش روي سطح خارجي و خشن مو به آن حالت صاف و يکنواخت مي‌دهند. همچنين موجب خنثي شدن بارهاي الکتريکي سطح مو مي‌گردند و به اين ترتيب موها آشفته و بي‌نظم به نظر نرسيده و راحت‌تر حالت داده شده و شانه مي‌شوند. همچنين نرمکنندهها باعث مي‌شوند موها ضخيم‌تر به نظر رسيده و از ايجاد گره در موها ممانعت مي‌نمايند.
نرمکنندهها تنها روي سطح موها اثر مي‌کنند يا به عمق موها هم نفوذ مي‌کنند؟
نرمکنندهها تنها بر سطح خارجي موها اثر گذاشته و تاثيري روي قسمت‌هاي مرکزي‌تر مو يا عمق فوليکول مو ندارند. تاثير آنها نيز موقت و محدود به چند روز است و با شستن مو، نرم‌کننده نيز از سطح مو زدوده مي‌شود.
چرا پس از رنگ کردن و مش کردن موها توصيه مي‌شود از نرمکنندهها زياد استفاده شود؟
مو در حالت طبيعي داراي شارژ منفي است و زماني که در تماس با اکسيدان (رنگ، مش و مواد دکلره کننده، و يا مواد فر دهنده) باشد، ميزان اسيد سولفوريک در ساختمان مو بالا رفته و باعث افزايش شارژ منفي مو مي‌شود.
شما خودتان چه نرم‌کننده‌هايي را توصيه مي‌کنيد؟
نخستين نرمکنندهها، سورفاکتانت‌هاي کاتيوني بودند که داراي شارژي مثبت بوده و باعث کاهش شارژ منفي مو شده و موجب کاهش زبري و خشونت مو مي‌شوند. کسانی که موهاي بلند، کلفت و يا دکلره شده و فرشده دارند، نياز به نرم‌کننده‌هاي قوي دارند ولي براي کسانی که موي کوتاه، نازک و رنگ‌نشده دارند، مصرف نرم‌کننده‌هاي ملايم کافي است.
شامپوهاي 1×2 چه‌طور؟
امروزه در بازار شامپوهاي 1×2 متعددي هست که در واقع شامپوهاي دارای مواد نرم‌کننده هستند. اين شامپوها اثر خوبي دارند اما در موهاي آسيب ديده استفاده از نرم‌کننده به طور جداگانه اثر مطلوب‌تري خواهد داشت.
