شهرهای دنیا سعی می کنند تا شهروندان را به دوچرخه سواری و پیاده روی تشویق کنند و استفاده از این وسیله دیگر محدود به ورزشکاران نیست، دوچرخه ها ابزارهای فرار از ترافیک و خوشقولی شده اند.
شاید با دیدن افرادی که در خیابانها دوچرخه سواری می کنند و مسیرهای کوتاه و بلند روزمره را با دوچرخه های طی کرده و لابلای ترافیک و شلوغی خیابانها مثل برق و باد به این طرف و آنطرف می روند شما را برای تهیه یک دوچرخه و استفاده از آن تشویق کرده باسد. اتفاقاً این کار هم به لحاظ بهینه سازی و صرفه جویی در وقت کارایی زیادی دارد و هم اینکه می تواند کمی از چربیهای دور شکم شما را بسوزاند!
این روزها دوچرخه سواری تنها یک تفریح جوانانه یا ورزشکارانه نیست، شهرهای کوچک و بزرگ سراسر دنیا با جدیت به دنبال تشویق شهروندانشان به استفاده از دوچرخه ها هستند و می خواهند بار ترافیک عبوری از خیابانها را از دوش خودروهای شخصی ساقط کنند. حالا آنها بر سر میزان سفرهای درون شهری انجام شده با دوچرخه ها با هم رقابت می کنند و به بالا رفتن میزان استفاده شهروندان از دوچرخه ها افتخار می کنند.
فرایبورگ آلمان این روزها به پایتخت دوچرخه سوارها مشهور شده است، در این شهر نزدیک به ۳۰ درصد از سفرهای درون شهری توسط دوچرخه ها انجام می شوند که رقمی استثنایی است و باعث می شود رقبایی مثل آمستردام یا کپنهاگ که خود در عرصه دوچرخه سواری شهروندانشان مشهورند برنامه های جدی تری برای تشویق شهروندان به دوچرخه سواری بچینند یا لندن و نیویورک و شانگهای و پاریس برای تجهیز خطوط دوچرخه سواری و در اختیار قرار دادن این وسائل نقلیه دوست داشتنی برنامه های ترافیکی و اعتباری جدی را در سر بپرورانند.
اما اگر می خواهید در تهران یا شهری شبیه به آن دوچرخه شوید باید به چند نکته دقت کنید.
اول از همه اینکه شرایط خود و مسیرهای روزانه و اراده تان را بسنجید. در تهران چندان خبری از مسیرهای مخصوص امن دچرخه سواری نیست.در چندین منطقه تهران مسیرهایی برای دوچرخه سواری شما مشخص شده اند و حتی جایگاههای اجاره دوچرخه هم به راه افتاده اند. اما بیشتر این مسیرها محلی اند و راه به جای دوری نمی برند و با یکدیگر ارتباطی ندارند وعلاوه بر اینها موتورسوارهایی که به عابران پیاده و پیاده روها رحم نمی کنند به دوچرخه های دوست داشتنی شما هم توجهی ندارند. پس حتی المقدور از دوچرخه سواری در مناطق مرکزی شهر و بین هزاران کامیون و اتوبوس و موتورسیکلت خودداری کنید. قرار است که با دوچرخه سواری امن تر و سریعتر به مقصد برسید نه اینکه این وسیله خود تهدیدآمیز به شمار بیاید.
دوم اینکه اگر دور از محلهای مخصوص کرایه دوچرخه هستید و آنقدر هم شیفته دوچرخه سواری شده اید که می خواهید برای تهیه آن هزینه کنید، لازم نیست در ابتدا به سراغ مدلهای گرانقیمت بروید. ابتدا یک مدل ارزانتر را تهیه کنید چند ماهی سوار آن شوید و اگر هنوز تبدیل به یک وسیله دکوری گوشه حیاط خانه نشده بود و باز هم مایل به دوچرخه سواری بودید آنگاه برای تهیه یک دوچرخه حرفه ای تر و بادوام تر اقدام کنید.
سوم اینکه مسیرهای سفرهای معمول خود را مشخص کنید هیچ کس انتظار ندارد که در شهر پهناوری مثل تهران فاصله بین یک منطقه جنوبی شهر تا شمال آن را برای انجام یک کار اداری یا رسیدن به محل کار چندین ساعت رکاب بزنید! این کار علاوه بر اینکه زود خسته تان می کند باعث می شود تا وضعیت ظاهری و روحی نامناسبی هم پیدا کنید و کلافه تر از آنهایی که ساعتها در ترافیک مانده اند به مقصد برسید. دوچرخه سواری را برای سفرهای روتین و انتخاب شده روزمره در محله هایی با فاصله مناسب و امنیت بیشتر به عنوان روشی برای تردد انتخاب کنید.
چهارم اینکه هر دوچرخه ای مخصوص کاری ساخته شده است. دوچرخه های کورسی برای تمرین های سرعتی و استفاده در پیست مناسبند و دوچرخه های کوهستان هم که وظیفه ای در چارچوب نامشان دارند. برای سفرهای کوتاه و روزمره درون شهری بهتر است دوچرخه هیبرید تهیه کنید که راندن آن در سطح شهر انرژی کمتری می برد و مخصوص سفرهای نرم و معمول دون شهری است. اگر می توانید یک دوچرخه مجهز به موتور برقی تهیه کنید که وقتهایی که خسته می شوید از نیروی کمکی آن برای تسهیل حرکت بهره ببرید.
پنجم اینکه سعی کنید گروههای دوچرخه سواری محلی تشکیل دهید، وقتی چند نفر از همسایگان و دوستانتان به جمع دوچرخه سوارهای محله اضافه شوند هم انگیزه بیشتری برای رکاب زدن خواهید گرفت و هم کم کم می توانید مسئولان شهرداری ناحیه و منطقه خود را به اختصاص دادن امکاناتی برای دوچرخه سواری متقاعد کنید. به هر حال موضوع دوچرخه سواری در شهر این روزها یک «ترند» جهانی است و مسئولان هر منطقه شهرداری هم خوشحال می شوند که نام محله آنها هم در میان محله هایی که پذیرای دوچرخه سوارها است ثبت شود. علاوه بر این دوچرخه سواری در مسیرهای تفکیک شده از خیابانهای اصلی حس رضایت و امنیت بیشتری به شما می دهد و دوستان بیشتری را تشویق به اینکار می کند.
و در نهایت باید باز هم توجه کنید که امنیت و سلامت و شادابی شما مهمتر از همه چیز است. سعی کنید شبها را برای تردد با دوچرخه انتخاب نکنید و همیشه مثل یک راننده مسئول وضعیت ترمزها و باد و دیگر تجهیزات دوچرخه تان را آزمایش کنید تا دچار دردسر نشوید، دوچرخه ها هم مثل خودروها نیاز به مراقبت و نظافت و تعمیرهای دوره ای دارند و اگر از آن دسته ای هستید که از وسائل مختلف فقط استفاده می کنیدو به نگهداری آنها توجه ندارید وقت و جانتان را به خطر نیاندازید.