شاید بیشتر افراد وقتی اسم کلمه سلامت را بشنوند، یاد قشر ضعیف و آسیبپذیر جامعه یعنی سالمندان، زنان و کودکان بیفتند. اگر چه از لحاظ قوای بدنی، مردان قوی تر از زنان هستند، اما نباید فراموش کرد که آنها در برابر برخی بیماریها آسیب پذیرترند.
خوشبختانه بسیاری از بیماریهایی که سلامت مردان را تهدید میکنند، قابل پیشگیری هستند.
انجام تستهای غربالگری در زمانهای مناسب یکی از مهم ترین کارهایی است که باید برای مردان هر جامعه انجام گیرد و با ایجاد فرهنگسازیهای مناسب از طریق رسانهها و مطبوعات، باید آنها را تشویق کرد تا نسبت به انجام این گونه تستها اقدام کنند. شش بیماری شایع در مردان عبارتند از:
سرطان پروستات: طبق تحقیقات مختلف مشخص شده است که ابتلای مردان به سرطان پروستات، یکی از مهم ترین عوامل مرگومیر آنها میباشد. امروزه سرطان پروستات در حال رشد است و معمولا افراد سالمند را درگیر میکند. لازم به ذکر است که سرطان پروستات قابل پیشگیری است. اگر مردان جامعه، تستهای غربالگری را به موقع انجام دهند، از مرگ ناشی از این نوع سرطان کم خواهد شد. مردان از سن ۵۰ سالگی به بعد، باید هر چند وقت یک بار نسبت به انجام تست غربالگری برای تشخیص سرطان پروستات اقدام کنند.
سرطان بیضه: خوشبختانه میزان شیوع این سرطان در بین مردان کم، ولی مهم است. در این بیماری، غدد جنسی مردانه که به طور طبیعی اسپرم تولید میکنند، دچار مشکل میشوند. طبق تحقیقات انجام شده، میزان شیوع آن در بین مردان بین سنین ۲۰ تا ۵۴ سال میباشد. اگر مردان در هر جامعه ای مقید باشند که هر چند وقت یک بار، به متخصص کلیه و مجاری ادراری (اورولوژیست) مراجعه کنند، طی معاینات پزشکی، میزان سلامت بیضهها هم مشخص میشود. پزشک به مردان میانسال توصیه میکند که هر چند وقت یک بار، بیضههای خود را مورد معاینه قرار دهند و در صورت لمس هر گونه توده سخت و غیر معمولی و یا تغییر در اندازه و شکل بیضه ها، سریعا موضوع را با پزشک متخصص در میان بگذارند. مردان در معرض خطر هم در طی این گونه معاینات تشخیص داده میشوند. منظور از افراد در معرض خطر افرادی هستند که سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارند و یا دچار مشکلاتی در نزول بیضهها در بدو تولد و در سنین کودکی میباشند.
سرطان روده بزرگ: سرطان روده بزرگ از شایع ترین سرطانهایی است که جمعیت مردان با آن دست به گریبان هستند. اگر چه راههایی چون شیمیدرمانی، جراحی و پرتودرمانی برای درمان نسبی این نوع سرطان وجود دارد، اما باید اذعان داشت که تنها راه قطعی و آسان درمان این بیماری، پیشگیری از ابتلا به آن میباشد. آزمونهای غربالگری برای تشخیص سرطان روده بزرگ از سنین ۵۰ سالگی آغاز میشود. کولونوسکوپی از شایع ترین آزمونها برای تشخیص هر گونه اختلال در روده بزرگ میباشد. در کولونوسکوپی، لوله ای مجهز به دوربین به داخل روده بزرگ فرستاده میشود و تصاویر مربوطه، بر روی مانیتور کامپیوتر نمایش داده میشود. اگر در طی کولونوسکوپی، توده ای مشکوک و ناهنجاری خاصی تشخیص داده شود، مورد بررسی قرار میگیرد و معمولا چون فرد در آغاز بیماری میباشد و بیماری و سرطان همه گیر نشده است، میتوان با انجام اقدامات دارویی و درمانی، جلوی پیشرفت آن را گرفت.
سرطان پوست: خطرناک ترین نوع سرطان پوست، ملانوم میباشد که معمولا این گروه از مبتلایان، لکههای رنگی (معمولا قهوه ای رنگ) بر روی پوست خود دارند. مردان مسن دو برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به این نوع سرطان قرار دارند. مردان معمولا به دلیل شرایط شغلی، بیشتر در معرض تابش نور مستقیم خورشید هستند که همین امر، میزان شیوع این سرطان را در آنها بیشتر میکند. معمولا پزشکان توصیه میکنند که مردان بالای ۵۰ سال، هر چند وقت یکبار پوست تمام بدن خود، مخصوصا آن قسمتهایی که بیشتر در معرض نور مستقیم خورشید قراردارند، را مورد معاینه و بررسی قرار دهند و در صورت هر گونه تغییر شکل و رنگ در پوست، به متخصص پوست مراجعه کنند.
فشار خون بالا: با افزایش سن مردان بیشتر در معرض فشار خون بالا قرار میگیرند. عواملی مانند استرس محیط کاری، عادات غذایی غلط، عدم فعالیت بدنی و ورزش، سیگار کشیدن، مصرف الکل، مصرف بیش از حد نمک و چربیها سبب میشود تا شیوع فشار خون در جوامع مختلف بالا برود و به تبع آن هم مشکلاتی مانند بیماریهای قلبی، سکتههای مغزی و نارساییهای کلیه افزایش پیدا کند. راه مناسب غربالگری فشار خون، اندازه گیری فشار خون هر چند وقت یک بار میباشد که بسیار کمک کننده است.
دیابت نوع دو: بسیاری از افراد در سنین میانسالی از ابتلای خود به دیابت آگاهی ندارند، اما اگر دیابت در آنها زود تشخیص داده شود، با انجام راهکارهای ساده ای مانند کنترل رژیم غذایی، ورزش، کاهش وزن اضافی و استفاده از داروها میتوان به صورت چشمگیری از آن پیشگیری کرد.