لیلا حاتمی و قانع کردنش برای انجام گفت‌وگو وقتی در تهران باشد هم پروسه طولانی و در بیشتر اوقات بی‌نتیجه‌ای است، چه برسد که نه تنها در تهران، بلکه در ایران هم نباشد.
اما فیلم «پله‌اخر» فیلم مستقل علی مصفا که با سرمایه خانوادگی‌شان ساخته شده پس از کش‌وقوس فراوان اکران شده است؛ در حالی که علی مصفا و لیلا حاتمی ایران نیستند و این روزها را در فرانسه می‌گذرانند. در روزهایی که بسیاری از دوستان و همکاران مطبوعاتی در پی گفت‌وگو با لیلا حاتمی هستند، داشتن گفت‌وگوی اختصاصی با او، آن هم در فرانسه، اتفاق خوشایند و هیجان‌انگیزی است.
وقتی تصویر شما را می‌بینیم، انگار هیچ وقت شیطنت نکردید. به ظاهر سرد و مغموم هستید. در عمرتان هیچ وقت شیطنت، سرتق‌بازی و دیوانه‌سری نکردید؟
نمی‌دانم شما به چی شیطنت می‌گویید؟ اگر به معنی حرکت غیرعقلانی است. چرا بارها. مگر می‌شود همیشه منضبط بود؟
نوجوانی شما در فرانسه گذشته، آن دوران را چطور و با چه شیطنت‌هایی گذراندید؟
من بعد از دیپلم به سوئیس رفتم و انصافاً فکر نمی‌کنم منش آدم ربطی به محیط زندگی داشته باشد. ضمن این‌که غم دوری از خانه و اضطراب محیط بیگانه بیشتر موجب خم شدن می‌شود تا شادی و سرخوشی.
شما در هر دو فیلم آقای مصفا نقش اصلی را بازی کرده‌اید. کار کردن در این فضای خانوادگی چه ویژگی‌هایی دارد و در مقایسه با فیلم‌های دیگر چقدر آسان‌تر یا سخت تر است؟
لطفی که بازی در فیلم علی برای من داشت، اولاً این بود که هر بار نقشم را خیلی دوست داشتم. قطعاً کار کردن در محیط امن باعث آرامش است، ولی در واقع من وقتی در محیطی کار می‌کنم که با گرداننده کار هم سلیقه هستم، به همین اندازه خوشایند است.
شما بارها با آقای مصفا هم بازی بوده‌اید و خیلی معتقدند شیمی شما دو نفر به هم می‌خورد. هماهنگی شما جلوی دوربین برمی‌گردد به زندگی‌تان یا این‌که بازیگری چیزی جدای از زندگی است؟
خب قبل از هرچیز من و علی با هم هم‌بازی بودیم. یعنی این اولین برخورد ما نبود و من فکر می‌کنم راحتی من با او جلوی دوربین به رابطه دو بازیگر بیشتر برمی‌گردد. و در واقع هر دو به یک معنی است.
در ازدواج با علی مصفا چقدر عشق، دیوانه‌سری و چقدر سینما دخیل بوده؟
شما از همه این‌قدر راحت سؤال خصوصی می‌کنید یا چون من بازیگر هستم، آدم محسوب نمی‌شوم؟ به هر دو جواب می‌دهم. نمی‌دانم منظورتان از دیوانه‌سری چیست. ولی عشق و سینما دخیل بود.
علی مصفا به ظاهر خیلی آدم بشاش و شادی نیست، فقط جلوی دوربین این‌طوری است یا در زندگی واقعی هم همین شخصیت را دارد؟ چطور به هم انرژی زیستی و زندگی می‌دهید؟
همان‌طور که خودتان گفتید من هم مغموم هستم و به هم می‌آییم. بیچاره مهمان‌هایمان!
وقتی ازدواج کردید، علی مصفا از شما معروف‌تر بود. بعد از ازدواج شما فیلم‌های بیشتری بازی کردید و به محبوبیت و معروفیت بیشتری رسیدید. عوض شدن جایگاه‌ها چقدر از دل زندگی‌تان ریشه گرفته بود و چقدر در زندگی مشترک تأثیر گذاشت؟
من فکر می‌کنم مشخص باشد. به‌خاطر این‌که این تغییرات تأثیری در رفتار حرفه‌ای ما نگذاشته. حالا اگر بهتر است من می‌توانم دقیقاً توضیح بدهم که دید هر دوی ما به سینما وسیع‌تر و جدی‌تر از آن بود که اتفاقات دوره‌ای تأثیر خاصی بگذارد. مسلماً کار خوب آدم را با نشاط می‌کند و بی‌کاری موجب کسالت می‌شود، ولی مثل هر فعالیت دیگری...
شده زوجی در فیلمی ببینید (ترجیحاً ایرانی) و پیش خودتان بگویید کاش من و علی این زوج را بازی می‌کردیم.
نه. زوج نه. ولی همیشه دوست داشتم نقش پری را بازی می‌کردم. شاید بعد از شناختن علی علاوه‌بر علاقه‌ام به خود نقش به‌خاطر ارتباطم با علی هم بود.
«پله آخر» یک سینمای مستقل و تجربی است. نوعی از سینما که انگار علاقه شخصی شماست. به چه دلیلی به این جنس از سینما علاقه مند هستید؟
نمی‌دانم. برای من مستقل بودنش وجه تمایز نیست.
بار اولی که «پله‌آخر» را دیدید، از نتیجه راضی بودید؟ در مجموع چه حسی به نتیجه کار داشتید؟
نه، راضی نبودم، ولی نمایش دوم را به طرز عجیبی با فیلم همراه شدم. اصلاً انگار فیلمی نبوده که خودم کار کرده باشم.
در توصیف بعضی از فیلم‌ها از صفات شلختگی و بی‌ریختی استفاده کردید. برای چه فیلم هایی و با چه ویژگی‌هایی از این کلمات استفاده می‌کنید؟
نمی‌دانم. فرمولی برایش ندارم و همین الان که می‌گویید، حتی نمی‌دانم راجع به کدام فیلم این را گفته‌ام.
اگر بخواهید حضورتان در سینما را به دو قسمت تقسیم کنید، از کدام فیلم لیلا حاتمی قبل و بعد از آن شدید؟
اصلاً چنین تقسیم‌بندی‌ای برای من وجود ندارد. تنها تقسیمی که همیشه می‌کنم بازی در فیلم‌های پدرم است و بعد از آن.
با کدام یکی از بازیگران مقابل سال‌های اخیر (شهاب حسینی، حامد بهداد، پیمان معدی، بهرام رادان و...) احساس راحت‌تری داشتید، یا پینگ‌پنگ بازی بهتری داشتید؟
حامد بهداد. فکر می‌کنم شاید چون شبیه هم بازی می‌کنیم. ولی این لزوماً به نتیجه خوب نمی‌انجامد، علاوه بر این‌که آن چه که از رابطه دو بازیگر با همدیگر مهم‌تر است، وجود کارگردان است. چون در واقع اوست که مقابل هر بازیگر بازی می کند یا شاهد هم بازی شدن آن‌هاست و در این مواردی که مثال زدید، مشخصاً کارگردان آن‌قدر حضور دارد که با هر یک از آنها رابطه مناسب با آن فیلم برقرار شده. علاوه بر آن، من از هیچ کدام از بازیگردانی که نام بردید دور نیستم و کاملاً راحت ارتباط برقرار می کنم. چیزی که همیشه اتفاق نمی افتد.
