خروپف شبیه تمام صداهای دیگر توسط ارتعاشاتی ایجاد میشود که ذراتی را در هوا جهت ایجاد امواج صوتی ایجاد میکنند و خروپف نیز صدایی است که از تلاطم جریان هوا نتیجه میشود که سبب میشود بافتها در طی خواب مرتعش شوند. در حالیکه ما در خواب هستیم، جریان هوای پر تلاطم میتواند سبب شود بافتهای بینی و گلو مرتعش شوند و موجب خروپف میشوند
چه عللی خروپف ایجاد میکنند؟
در حالیکه ما نفس میکشیم، هوا در یک جریان یکنواخت از بینی و دهان ما به ریههای ما به داخل و خارج جریان مییابد. هنگامیکه ما مینشینیم و به آرامی نفس میکشیم نسبتاً صداهای معدودی وجود دارند. هنگامیکه ما ورزش میکنیم، هوا با سرعت بیشتری حرکت میکند و همچنانکه ما نفس میکشیم برخی صداها را ساخت میکند. هنگامیکه ما در خواب هستیم، ناحیه پشت گلو گاهی باریک میشود.
همان میزان هوا که از میان این روزنه کوچکتر عبور میکند میتواند سبب شود بافتهایی که روزنه را احاطه میکنند مرتعش شوند، که به این ترتیب میتواند سبب صداهای خروپف شود. افراد گوناگون که خروپف میکنند ممکن است دلایل مختلفی برای باریک شدن این ناحیه در پشت گلو داشته باشند. باریک شدن میتواند در بینی، دهان یا گلو باشد.
هر فردی میتواند خروپف کند. اغلب، افرادیکه به طور منظم خروپف نمیکنند پس از یک بیماری ویروسی، پس از نوشیدن الکل، یا هنگامیکه برخی داروها را مصرف میکنند، خروپف را گزارش خواهند کرد. مطالعات تخمین میزنند که 45% مردان و 35% زنان به صورت منظم خروپف میکنند. افرادیکه خروپف میکنند میتوانند هر نوع بدنی داشته باشند. ما بیشتر یک مرد درشت هیکل با یک گردن کلفت را به عنوان یک خروپف کننده تصور میکنیم. هر چند، یک زن لاغر با یک گردن باریک میتواند به همان بلندی خروپف کند. به طور معمول، به مرور که افراد مسنتر میشوند و افزایش وزن پیدا میکنند، خروپف بدتر میشود.
تنفس طبیعی
برای تنفس کردن در حالت استراحت، ایده آل است که از طریق بینی تنفس کنیم. بینی به عنوان یک مرطوب کننده، گرم کننده و فیلتر برای ورود هوا عمل میکند. هنگامیکه ما از طریق دهان نفس میکشیم، این تغییرات در هوای ورودی به ریههای ما رخ نمیدهد. با وجود این ریههای ما میتوانند هوای سرد، خشک و کثیف را بکار برند، اما شما ممکن است متوجه شده باشید که تنفس هوای واقعاً سرد، خشک یا کثیف میتواند ناراحت کننده باشد. بنابراین، بدن ما به طور طبیعی میخواهد که در صورت امکان هوا را از طریق بینی تنفس کند.
بینی تشکیل شده است از دو مسیر موازی، هر یک در یک طرف. آنها توسط تیغه، که یک دیواره نسبتاً مسطح از غضروف، استخوان و بافت آستری که به نام موکوس بینی نامیده میشود است، از یکدیگر جدا میشوند. روی سمت کناری هر مسیر، سه مخروط بینی هست که بلند و ساختمانهای استوانهای شکل هستند که کمابیش موازی کف بینی میخوابند. مخروطها حاوی رگهای خونی کوچک بسیاری هستند که جهت تنظیم جریان هوا عمل میکنند. اگر رگهای خونی در مخروطها از نظر اندازه افزایش یابند، مخروط به طور کلی متورم میشود، و جریان هوا کاهش مییابد. اگر رگها باریک شوند، مخروطها کوچکتر میشوند و جریان هوا افزایش مییابد. هر کس یک چرخه بینی طبیعی دارد که به طور طبیعی جهتی را که بیشترین تنفس را در حدود هر هشت ساعت انجام میدهد تغییر خواهد داد.
به عنوان مثال، اگر مخروطهای راست بینی متورم شوند، بیشتر هوا وارد مسیر چپ بینی میشود. پس از حدود هشت ساعت، مخروطهای بینی راست کوچکتر خواهند شد و مخروطهای چپ بینی متورم خواهند شد و بیشترین تنفس را به مسیر راست بینی تغییر خواهند داد. شما ممکن است هنگامیکه سرما خوردهاید یا اگر گرفتگی مزمن بینی دارید متوجه این چرخه شده باشید. مخروطها همچنین ممکن است از واکنشهای آلرژیک یا محرکهای خارجی از قبیل هوای سرد یا کثیف متورم شوند.
تنفس دهانی و خروپف
همانطور که در بالا بحث شد، ما به طور طبیعی میخواهیم که از طریق بینی تنفس کنیم. به دلیل انسداد راههای بینی برخی افراد نمیتوانند از طریق بینیشان تنفس کنند. این مسئله میتواند با انحراف تیغه، آلرژیها، عفونتهای سینوسی، تورم مخروط ها، یا آدنوئیدهای بزرگ ایجاد شود. در بالغین، معمولترین علل انسداد انحرافات تیغهای ناشی از شکستگی بینی یا تورم بافتی ناشی از آلرژیها هستند. در کودکان، بیشتر آدنوئیدهای بزرگ علت انسداد هستند. بنابراین افراد با انسداد راه هوایی بینی که باید از طریق دهانشان تنفس کنند گاهی "دهانی تنفس کننده" نامیده میشوند. بیشتر دهانی تنفس کنندگان خروپف میکنند، زیرا جریان یافتن هوا از طریق دهان سبب ارتعاش قویتر بافتها میشود.
نرم کام و خروپف
نرم کام انتهای عضلانی سقف استخوانی دهان (سخت کام) است. کام، پشت دهان (oropharynx) را از راههای هوایی جدا میکند. کام شبیه یک صفحه است که از سه طرف چسبیده است و آزادانه در پشت دهان آویزان است. این مسئله هنگام نفس کشیدن و بلع مهم است. در طی تنفس از راه بینی، کام به سمت جلو حرکت میکند و راه هوایی بینی را برای هوا "باز میکند" در طی بلع، کام به سمت عقب حرکت میکند و راههای بینی را "میبندد"، بنابراین غذا و مایع را به جای هدایت به سمت پشت بینی، به سمت پایین و به مری هدایت میکند زبان کوچک وسط انتهای کام است. زبان کوچک به عملکرد نرم کام کمک میکند و همچنین در برخی زبانها (عبری و فارسی) جهت ساخت صداهای سایشی حلقی بکار میرود. کام و زبان کوچک بیشتر ساختمانهایی هستند که در طی خروپف مرتعش میشوند و درمانهای جراحی برای خروپف، این ساختمانها را تغییر میدهند و از صداهای سایشی حلقی پیشگیری میکنند. بنابراین، اگر شما به زبانی که صداهای سایشی حلقی را بکار میبرد صحبت میکنید، مطمئن شوید که پروسه جراحی را جهت بهبود خروپف ندارید.
راههای هوایی باریک و خروپف
لوزهها جهت شناسایی و مبارزه با عفونتها طراحی میشوند. آنها در عقب دهان روی هر طرف گلو (oropharynx) قرار دارند. مانند دیگر بافتهای مبارزه کننده باعفونت، لوزهها هنگامیکه با باکتریها و ویروسها مبارزه میکنند، متورم میشوند. اغلب، لوزهها پس از رفع عفونت به اندازه اولیه شان بر نیمیگردند. آنها میتوانند بزرگ باقی بمانند (هیپرتروفیه) و میتوانند راههای هوایی را باریک کنند، مرتعش شوند و خروپف ایجاد کنند.
قاعده زبان بخشی از زبان است که در بیشترین فاصله از عقب دهان است. زبان یک ماهیچه بزرگ است که جهت هدایت غذا هنگام جویدن و بلع مهم است. زبان برای شکل دادن به کلمات هنگام صحبت کردن نیز مهم است. زبان به بخش داخلی استخوان آرواره (Mandible) در جلو و به بخش تحتانی استخوان المی میچسبد.
زبان باید آزاد باشد تا برای عملکرد مناسب در تمام جهات حرکت کند. بنابراین، در ته یا نوک زبان خیلی محکم چسبیده نمیشود. اگر عقب زبان بزرگ باشد یا اگر زبان بتواند به سمت عقب حرکت کند، میتواند فضایی را که از آن هوا در گلو جریان مییابد را باریک کند، که میتواند منجر به ارتعاشات و خروپف شود.
مراحل خواب و خروپف
خروپف میتواند در تمام طول خواب یا تنها در برخی مراحل خواب رخ دهد. خروپف در خواب حرکت سریع چشم (REM) به دلیل کاهش خصوصیت عضلانی بدن، در این مرحله از خواب معمولترین است. در طی خواب REM، مغز علامت را به تمام عضلات بدن [بجز عضلات تنفسی] میفرستد که شل شوند. متاسفانه، زبان، سقف دهان، و گلو میتوانند هنگامیکه عضلات آنها شل میشود، کلاپس پیدا کنند. این مسئله میتواند سبب شود که راه هوایی باریک و خروپف بدتر شود.
وضعیت خوابیدن و خروپف
هنگامیکه ما خواب هستیم، معمولاً (اگر چه نه همیشه) دراز میکشیم. جاذبه جهت فشار آوردن روی تمام بافتهای بدن عمل میکند، اما بافتهای گلو نسبتاً نرم و شل هستند. بنابراین، هنگامیکه ما روی پشت خود دراز میکشیم، جاذبه سقف دهان، زبان کوچک و زبان را به سمت عقب فشار میدهد. این مسئله بیشتر راه هوایی را جهت ایجاد تلاطم در جریان هوا، ارتعاش بافت و خروپف باریک میکند. اغلب، اگر به خروپف کننده با ملایمت یادآوری شود (با آرنج به دندهها) که به پهلویش بچرخد، بافتها دیگر به سمت عقب فشار داده نمیشوند و خروپف کردن کاهش مییابد.
داروها و الکل و خروپف
علت ریشهای خروپف ارتعاش بافتها در حین تنفس کردن است. برخی داروها مانند الکل میتوانند منجر به افزایش شل شدن در طی خواب شوند. همچنان که عضلات سقف دهان، زبان، گردن و گلو بیشتر شل میشوند، کلاپسهای راه هوایی بیشتر میشود. این مسئله منجر به کوچکتر شدن راه هوایی و ارتعاش بافتی بیشتر میشود. برخی داروها به سطوح عمیقتر خواب کمک میکنند که همچنین میتواند خروپف را بدتر کند.
تشخیص اینکه آیا خروپف یک دشوار پزشکی است یا نه؟
افرادیکه نزدیک یک فرد خروپف کننده میخوابند (یا دراز میکشند، نمیخوابند) بیشتر علایمی را گزارش میکنند که ممکن است یک دشوار جدیتر را نشان دهد. آپنه علامتی (توقف تنفس) یا نفس تنگی(بریده بریده نفس کشیدن) میتواند یک دشوار تنفسی مانند آپنه خواب یا مشکلات قلبی را پیشنهاد کند. لگدزدن با پا یا دیگر حرکات ضربهای (تکانی) میتوانند مشکلی از قبیل حرکات دورهای دست و پا یا سندرم پای بی قرار (restless Leg syndrome) را نشان دهند.
اگر خواب فردی بدلیل خروپف مختل میشود، فرد ممکن است علایم دیگر را نیز متوجه شود. بیشتر افراد از سخت بیدار شدن در صبح یا احساس خواب ناکافی شکایت میکنند. آنها ممکن است در طول روز چرت بزنند یا در حین جلسات خوابشان ببرد. اگر بر هم خوردن خواب شدید باشد، افراد در حین رانندگی یا انجام کار روزانه شان به خواب میروند.
خواب آلودگی در طی روز میتواند با صورت برداری خواب آلودگی تخمین زده شود و اگر دشوار خواب مورد شک باشد، یک مطالعه خواب میتواند انجام شود. دو نوع معمول از مطالعات خواب وجود دارند. مطالعه خواب خانه (رسیدگی نشده) میتواند برخی پارامترهای اساسی خواب و تنفس را اندازه گیری کند. اغلب، این مطالعه شامل Pulse Oximety (اندازه گیری غلظت اکسیژن در جریان خون)، ثبت حرکت، خروپف و حوادث آپنه خواهند بود. مطالعه خانه میتواند یکسان کند که هیچ دشوار خوابی وجود ندارد یا عنوان کند که ممکن است مشکلی وجود داشته باشد.
اگر مطالعه خواب خانه مشکلی را مطرح کند، یک مطالعه خواب کامل (Polysomnography) بیشتر در یک کلینیک انجام میشود.
اگر صورت برداری خواب آلودگی یا مطالعه خواب عنوان کند که هیچ اختلال خواب یا تنفسی وجود ندارند، فرد با خروپف اولیه تشخیص داده میشود. سپس انتخابهای درمانی میتوانند مورد بحث قرار گیرند.